Rett og plikt til gjerdehald
Hovudregelen om rett til å ha nabogjerde følgjer av gjerdelova § 6, der det står at alle har rett til å setja opp gjerde mot naboeigedom når ein kostar på det sjølv. Vil ein ha dyrare gjerde enn den andre har plikt til å vera med på, har ein rett til dette for eiga rekning.
Hovudregelen om gjerdeplikt står i gjerdelova § 7. Det kan berre krevjast at naboen skal delta i gjerdehaldet når gjerdet er til nytte for begge eigedommane, og nytta for begge eigedommar er større enn kostnadene. Gjerdeplikta blir då fordelt mellom naboane med ein halvpart på kvar. Men viss det fell urimeleg mykje på den eine i forhold til den nytta han har av gjerdet, kan omfanget av gjerdeplikta og fordelinga av kostnadar bli avgjort av jordskifteretten, sjå gjerdelova § 8.
Krav til gjerdet
Etter gjerdelova skal nabogjerde i mangel av annan avtale setjast i grenselinja, ikkje lenger inn på nabogrunnen enn på eigen grunn, og ikkje lenger inn enn 0,50 meter.
Er det jordbruks- eller skogbrukseigedom på ei av sidene, skal gjerdet vera minst 1,1 meter høgt og så sterkt og tett at det hindrar hest, storfe og sau å komma inn på framand grunn. Er det reine jordbruks- eller skogbrukseigedommar på begge sider, pliktar ein ikkje å halda gjerdet i stand den tida av året marka ikkje er tenleg til beiting.
Mot hyttetomt i utmark har eigaren av utmarka inga plikt til å halda gjerde.
Gjerdet må ikkje vera farleg for folk eller husdyr og ikkje skjula eller skada noko grensemerke. Det må heller ikkje vera unødig eller urimeleg til ulempe eller lyta på naboeigedommen. I kommunal vedtekt, stadfesta av Landbruks- og matdepartementet, kan det setjast forbod mot visse slags gjerde, treffest føresegn om korleis gjerde skal vera med meir. For større gjerde gjeld òg reglane i plan- og bygningslova.